“Militaire en civiele brandweerzorg zijn niet langer gescheiden werelden”

Luchtmachtbrandweer ‘netwerkt’ op eRIC 2024

De brandweer van het Commando Luchtstrijdkrachten (CLSK) is een van de blikvangers uit het defensiedomein tijdens eRIC 2024. Voor dit krijgsmachtonderdeel is de beurs een plek om te netwerken, want de brandweercomponent van CLSK en de publieke brandweerzorg schuiven steeds meer naar elkaar toe. De luchtmachtbrandweer wil daarom graag kennis delen en de samenwerking met de veiligheidsregio’s verder versterken. Die samenwerking wordt de komende jaren een van de speerpunten voor Luitenant-kolonel Nico Teunissen, sinds 6 november Hoofd Platform Ondersteuning en Brandweer op de Staf van het Commando Luchtstrijdkrachten. Hij is de opvolger van Luitenant-kolonel Erik de Laat, die na een carrière van bijna 44 jaar nog een jaar heeft bijgetekend als adviseur.

Erik de Laat blikt tevreden terug op de ontwikkeling van de brandweerorganisatie die hij sinds 2012 bij het CLSK onder zijn hoede had. “Professionalisering is het sleutelwoord voor de ontwikkelingen bij de luchtmachtbrandweer in de afgelopen 10 tot 15 jaar. Vooral op het gebied van vakbekwaamheid hebben we een enorme stap voorwaarts gemaakt en we zitten qua systematiek van opleiden, trainen en oefenen op dezelfde lijn als de brandweerkorpsen van de veiligheidsregio’s. Ook de civiel-militaire samenwerking op brandweergebied is versterkt. Zo treden we steeds vaker op buiten de poort, bijvoorbeeld voor het verlenen van basisbrandweerzorg op het bedrijventerrein De Kooij en Aviolanda nabij de Vliegbasis Woensdrecht in de veiligheidsregio Midden West Brabant. Zo'n afspraak komt er nu mogelijk ook voor Rijen Zuid. Maar ook met onze specialismen kunnen we wellicht veel meer betekenen voor ondersteuning bij calamiteiten en crises in het civiele domein.”

Nico Teunissen vult aan: “We moeten af van het idee dat de defensiebrandweer en de civiele brandweer twee gescheiden werelden zijn, want dat zijn we al lang niet meer. Zelfs in de huisstijl krijgen we een steeds meer uniforme uitstraling. Onze wagenparken worden, net als bij de civiele brandweer, rood met standaard striping en we dragen dezelfde uitrukkleding en werkkleding als onze collega’s bij de veiligheidsregio’s. In mijn beleving zijn we een integraal onderdeel van Brandweer Nederland, maar wel met een paar bijzondere specialismen, want in tegenstelling tot onze civiele collega’s zijn wij ook getrainde militairen.”

Door die primaire taakstelling als militair, hebben de luchtmachtbrandweerlieden kennis en vaardigheden die zij op basis van samenwerkingsafspraken ook zouden kunnen inzetten in de civiele sector, betoogt Nico Teunissen: “Op de vliegbasis hebben wij al een medische ondersteuningstaak in de vorm van ‘First Responder’, die we ook in de omgeving kunnen inzetten. Hetzelfde geldt voor het redden van slachtoffers en levensreddende eerste hulp in geweldssituaties. Onze mensen zijn daarin opgeleid en getraind ten behoeve van uitzendingen van luchtmachteenheden in het kader van internationale vredesoperaties in het buitenland.”

Tijdens de helikoptercrash in Mali enkele jaren geleden, gingen brandweereenheden
gezamenlijk met special forces eropuit met de opdracht om de bemanningsleden op te sporen en te redden. Nico: “Omdat onze brandweermensen deze kennis en kunde hebben, gaan we nu op vliegbasis Eindhoven deze specialistische taak ook vormgeven. Bijvoorbeeld bij geweldsincidenten in een van de terminals. We stellen deze specialistische knowhow en ons personeel ook beschikbaar aan de veiligheidsregio. We zijn er immers voor alle Nederlandse burgers.”

Tijdens eRIC 2024 laten de brandweerspecialisten van het CLSK aan het Nederlandse veiligheidsdomein zien wat zij in huis hebben en willen zij graag netwerken met hun civiele collega’s om de samenwerking en kennisdeling verder te verdiepen. Voor Erik de Laat wordt het de laatste eRIC-beurs, nota bene op het terrein waar hij van 2000 tot 2004 zijn eerste job als Commandant brandweer had. Voor Nico Teunissen is het zijn debuut. Wat neemt de Luchtmachtbrandweer mee?

Erik de Laat: “Om te beginnen twee nieuwe Out-of –Area voertuigen voor uitzendmissies. Die eenheden zijn nu in opbouw en we verwachten dat ze vóór de beurs klaar zijn. Omdat ze langere tijd self-supporting in afgelegen gebied moeten kunnen opereren, zijn het géén elektrische voertuigen, maar ze voldoen wel aan de nieuwste Euro 6+ norm. Wel volledig elektrisch zijn twee nieuwe tankautospuiten voor de basisbrandweerzorg, die we inmiddels hebben aangeschaft, maar die nog steeds in productie zijn. Het is nog maar de vraag of deze voertuigen voor de eRIC beurs worden uitgeleverd.

Ook getoond worden voorzieningen voor virtueel oefenen en trainen. ADMS, bekend van VR-simulatietrainingen voor hulpverlening en crisismanagement, wordt bij het Brandweer Opleidings en Trainingscentrum op vliegbasis Woensdrecht niet alleen gebruikt voor scenariotrainingen. Samen met de ontwikkelaar is ook een pompsimulator gemaakt ten behoeve van de lesmodule voertuig/pompbediener van de brandweeropleiding. Erik de Laat: “Aankomend voertuigbedieners kunnen zodoende worden opgeleid en getraind in de pompbediening van nieuwe voertuigen, zonder dat daarvoor een voertuig beschikbaar hoeft te zijn. Heel effectief. Deze simulator nemen we ook mee naar de beurs. Vanuit verschillende veiligheidsregio’s is al interesse getoond.”

Bij de vervanging van de vloot crashtenders in de komende jaren wordt volgens De Laat van de producent gevraagd ook voor die voertuigen een simulator te ontwikkelen om de voertuigbemanning vertrouwd te maken met de basisbeginselen voor het bedienen van de massieve voertuigen. Die crashtenders zijn er tijdens de komende beurs in ieder geval nog niet, want de aanbesteding loopt nog. Misschien tijdens een volgende beurs?

Nico en Erik kijken uit naar de komende eRIC-editie en verwachten veel goede gesprekken te voeren met de collega’s in het civiele domein, over het versterken van de wederzijdse samenwerking, als brandweerlieden onder brandweerlieden en in het belang van de veiligheid in Nederland. Nico Teunissen: “Maak optimaal gebruik van elkaars kennis, kunde en faciliteiten, ongeacht plaats en tijd. Als wij ondersteuning kunnen bieden, staan we er klaar voor.”

*(Fotobijschrift)
Nico Teunissen (links) en Erik de Laat: “De Luchtmachtbrandweer is er voor alle burgers.”