eRIC COVID-19 Files #4. Ronald Christiaans: “De huidige situatie zet de deuren wagenwijd open voor VR-trainen”

Welkom terug bij de eRIC Covid-19 files. Dit zijn verhalen over de mensen die aan de frontlinie of directe zijlijn staan van de corona crisis die ons land – en de hele wereld – in haar greep houdt. In deze files worden hun verhalen opgeschreven en gedeeld met iedereen die het gezicht achter de hulpverleners en rampenbestrijders wil leren kennen. In alweer de vierde aflevering vertelt Ronald Christiaans, Voorzitter bij het Landelijk Netwerk Digitale Simulaties en expert Digitale Simulaties bij de Politieacademie, over hoe hij de crisis ervaart en hoe zijn werkzaamheden er op dit moment uitzien.

De eerste weken na de uitbraak van het coronavirus in Nederland was Christiaans betrokken bij het Landelijk Operationeel Team Corona (LOT-C). Dit multidisciplinaire team waar de brandweer, de politie, de provincie, het Rode kruis, defensie, medische expertise et cetera, bij betrokken zijn, ‘fungeert als vraagbaak en informatieknooppunt voor de aanpak van het coronavirus.’ Christiaans was actief als Chef-Staf binnen de sectie ‘continuïteit en schaarste’, wat zich onder andere focuste op de inzetbaarheid van de OOV-diensten maar ook de beschikbaarheid persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) voor de niet-acute zorg. “Andere secties hielden zich bezig met onder andere veerkracht van de samenleving en het langetermijnperspectief. Daarbij baseerde we ons op de door het LOT-C ontwikkelde scenario’s. Bijvoorbeeld hoe je de anderhalvemetersamenleving moet inrichten en handhaven binnen de niet-acute zorg, de politie en de brandweer.” 

Sinds eind april is Christiaans weer bezig met zijn reguliere werk bij de Politieacademie en het NDS. Het Netwerk Digitale Simulaties (NDS) bestaat uit vertegenwoordigers van organisaties uit het bredere veiligheidsdomein. Het gaat hierbij om zowel departementen als uitvoerende en operationele organisaties. Doelstelling van het NDS is om kennis en ervaring op het gebied van simulaties te delen. Het uiteindelijke doel is dat er effectiever en efficiënter wordt omgegaan met middelen en capaciteiten en dat Digitale Simulaties worden geaccepteerd als oplossing voor operationele en onderwijsuitdagingen.

Digitaal leren

Sinds de intelligente lock down is afgekondigd, ligt het fysiek trainen en het onderwijs deels stil bij de Politieacademie. Op sommige plekken is fysiek onderwijs doorgegaan of weer snel doorgestart, denk bijvoorbeeld aan de motorrijopleidingen maar ook delen van het Basis Politie Onderwijs. De theorielessen zijn waar mogelijk digitaal door gegaan. “Je ziet dat digitaal lesgeven opgestart is, het fysiek oefenen blijft echter qua tijd en ruimte een uitdaging. Daar moet echt iets voor gevonden worden. De komende vijf jaar heeft de politie een instroom van 15.000 (fte) nieuwe agenten nodig om het vertrek van ervaren politieagenten op te vangen en geplande groei te realiseren. Daarnaast moet de vakbekwaamheid op peil gehouden worden. Dit was al breinbreker voor de Corona crisis maar met de beperkingen van Corona al helemaal.”

Nu zijn er wel aspecten die getraind kunnen worden, zoals het motorrijden. Maar hoe train je arrestaties, schieten of het beter worden in vechtsporten? “De uitdaging nu is om out of the box te denken, naar alternatieven te zoeken. Virtual Reality zou daar bijvoorbeeld een hele goede optie voor zijn.

Ik adviseer binnen de Politieacademie docenten en onderwijskundigen op de toepasbaarheid van Digitale Simulaties ten behoeve van het lesgeven en opleiden. Omdat dit nu op afstand moet, wordt ook gekeken naar de digitale mogelijkheden. Mogelijkheden zijn er alom.” 

Om inspiratie op te doen kijkt hij veel naar andere sectoren. “Vanuit de NDS zie ik dat veel organisaties, ook binnen de Politieacademie overigens, enorm creatief omgaan met de situatie. Er worden allerlei nieuwe toepassingen gevonden. De creatieve markt zit niet stil. Dat doet me denken aan het Chinese woord voor crisis, wat ook ‘kans’ betekent. Waar veel beroepsgroepen - helaas - stil hebben gestaan en (deels) nog stil staan, komen ontwikkelaars met hele mooie oplossingen.”

Balans vinden

Natuurlijk kun je niet het hele onderwijstraject virtualiseren. Er moeten ook contactmomenten zijn, zoals bij realistisch oefenen en het afnemen van een examen. VR kan echter wel een uitkomst bieden in het voortraject, het trainen. Christiaans: “Uiteindelijk moeten de studenten toch praktijkervaring hebben voordat ze de straat op gaan.” 

Naast het digitaal leren, zijn er ook plannen om praktijklessen anders in te richten. Het uitgangspunt blijft daarbij datgene wat het RIVM stelt. Maar er wordt wel nagedacht over het afwijken daarvan. Dit heeft alles te maken met de situatie dat de Politie een cruciale organisatie is en op sterkte moet blijven. Hierbij staat echter het welzijn en de gezondheid van docenten en studenten centraal.

Het belangrijkste is dat er een goede balans wordt gevonden tussen fysieke en virtuele training om ervoor te zorgen dat de studenten op een veilige en kwalitatieve manier hun studie doorlopen en af kunnen ronden. VR dekt dus niet de gehele lading, maar het zorgt er volgens Christiaans wel voor dat je heel effectief en efficiënt kan oefenen. “Kijk naar Max Verstappen, die traint veel in simulatie. Dat kan echt het verschil maken.”

Er zijn echter ook studenten waar VR als trainingsmiddel, om wat voor reden dan ook, niet werkt. Daar moeten andere werkvormen voor beschikbaar zijn. “Uiteindelijk is VR ook maar een hulpmiddel en geen doel op zich en dus zal je maatwerk moeten leveren als onderwijsinstelling. De kunst is echter ook om andere te overtuigen van de meerwaarde die het kan bieden. De uitdaging voor organisaties is om af te stappen van het oude denken en om innovatie de ruimte te geven en te vertrouwen op de experts. Want uiteindelijk wegen de kosten niet op tegen de baten.” 

Toekomst is digitaal

Wat doorschemert in de antwoorden van Ronald is dat digitaal trainen de toekomst heeft. Volgens hem ontkom je er in deze tijd niet aan dat je op zoek gaat naar digitale alternatieven. “Door de huidige omstandigheden gebeurt dat ook nog op een hoog tempo. Er zijn de afgelopen jaren door docenten heel veel goede ideeën naar voren gebracht. De focus van mijn organisatie lag echter op klassieke e-learning en niet op innovatieve interactieve digitale oplossingen. Er moet nu een shift in focus komen en er moet breder gekeken gaan worden. Daar wordt iedereen beter van, letterlijk. Ik verwacht dat zelfs de ‘conservatieven’ onder ons nu (gaan) zien dat ‘interactief digitaal’ leren voordelen zijn voordelen heeft. Onderwijs hoeft namelijk niet per se klassikaal ingedeeld te zijn, maar omdat we er zo aan gewend zijn geraakt, is dat nou eenmaal hoe het gaat. Daar moeten we dus van af.” 

eRIC 2021

Christiaans ondersteunt vanuit zijn rol als voorzitter van het NDS de inrichting van het VR-plein op eRIC – die op 24 en 25 maart 2021 plaatsvindt. Wanneer hem gevraagd wordt hoe hij denkt over de indeling van het plein, antwoordt hij als volgt: “Wat ik nu zie gebeuren is dat er meer producten worden ontwikkeld voor de doelgroep van eRIC. De crisis stimuleert de samenwerking tussen overheid, hulpdiensten en ontwikkelaars. Ik verwacht dat er volgend jaar meer voorbeelden zijn om te laten zien. Vanuit dat perspectief gaan we het VR-plein nog groter en mooier maken.”

Ben zichtbaar, juist nu

Zoals gewoonlijk wordt de geïnterviewde gevraagd om een positieve afsluiter: “Het credo wat ik heb geïntroduceerd binnen mijn sectie bij het landelijk operationeel team is: als je niet zichtbaar bent, word je niet gezien. Dat zou ook mijn boodschap zijn aan ontwikkelaars en organisaties. Laat zien waar je mee bezig bent en gebruik dat om anderen te inspireren. Dit is niet de tijd om in je achterkamer iets te ontwikkelen. Dit is de kans om te laten zien wat je kunt en waar je mee bezig bent. Er gebeuren heel veel mooie innovatieve dingen in de schaduw van deze crisis. Het Netwerk Digitale Simulaties kan helpen om die zichtbaarheid te bevorderen.”